Met 'The Beast' door Zuid-Amerika
De voorbereidingen
Een auto zoeken
Een reis rond de wereld voorbereiden levert vele onverwachte uitdagingen op. Met wat voor auto gaan we? Omdat we tijdens eerdere reizen werkelijk overal op de wereld Toyota's hebben gezien, willen we dat merk. Twee modellen komen in aanmerking: HiLux en Land Cruiser. Die laatste is groter en zwaarder en heeft over het algemeen een veel grotere, dorstiger motor. De HiLux is een pick-up: een open laadbak. Gewoonlijk wordt die gebruikt waarvoor ie bedoeld is: allerlei materialen vervoeren. Veel HiLuxen worden professioneel gebruikt (aannemers, hoveniers, boeren, houtvesters) en ontvangen weinig liefde. De Land Cruiser is meer iets voor mensen die graag in een (te) grote auto rondrijden, vanwege het veiligheids gevoel, de stoer-factor, enzovoorts. Veel Land Cruisers slijten hun leven op asfalt. Wij hebben andere doelen voor ogen:
Wat voor brandstof? Benzine en diesel zijn overal te koop, maar de kwaliteit ervan loopt zeer sterk uiteen. Voor moderne auto's is een laag zwavel gehalte erg belangrijk. Om zure regen te voorkomen, maar ook om de roetfilters en katalysatoren te ontzien. Op niet-ontzwavelde diesel rijden gaat maar korte tijd goed, al vlug gaat de motor kapot (eerst de roetfilters). Een nieuwe auto kan alleen worden ingeschreven (om een nummerplaat te krijgen) als die voldoet aan de emissie eisen. En die schrijven een roetfilter voor, of een katalysator op benzine auto's. Onze reis zal dus plaatsvinden in een tweedehands auto, bij voorkeur één die al Belgische nummerplaten heeft. We 'kiezen' voor diesel, omdat in België de meeste tweedehands autos op diesel rijden.
Onze zoektocht begint dus bij de motor. Een 'common rail' (een systeem waarbij de diesel onder zéér hoge druk vanuit één leiding in de cilinders wordt gespoten) heeft een complexere (dus gevoeliger), duurdere pomp nodig dan een conventioneel systeem. We zouden een common rail motor moeten voorzien van extra filters, om zeker te zijn dat de pomp niet beschadigt als we tanken bij een bedenkelijke handelaar. (Denk: een roestig olievat in de woestijn.)
Toyota bouwt verschillende motoren, die ze nummeren. In de HiLux zit een 1KD of 2KD motor, allemaal met common rail en soms zelfs roetfilters. De HiLuxen die we bekijken, hebben allemaal een zwaar leven achter de rug, en dan nóg zijn ze te 'jong' om op diesel in Peru en Bolivia te kunnen rijden. De Land Cruisers hebben vanaf 1990 een 1HD motor die door de jaren heen telkens is gemoderniseerd - de modernste versie (1HD-FTE) voldoet aan Euro 3. Da's beter dan de emissies van veel auto's die we onderweg zullen ontmoeten, en kan toch op diesel rijden met 5000 ppm (parts per million) zwavel, als het moet.
De Land Cruisers zijn populair bij reizigers, vooral de oudere series. Het model J78 zou een goede kandidaat zijn (deze wordt wel eens 'troop carrier' of 'troopy' genoemd omdat er wel 13 mensen zittend in kunnen worden vervoerd). En Toyota bouwt ze nog steeds, zelfs met die 1HD-FTE motor, vooral voor de Afrikaanse markt. Maar een nieuwe kunnen we niet in Europa inschrijven en de exemplaren die al een nummerbord hebben, zijn dun gezaaid. We vinden er één, maar een andere koper heeft die al 'ingepikt' voordat wij die middag kunnen gaan kijken.
On-line raken we niet verder. We bezoeken een beurs en beginnen een Land Rover te overwegen. Die zijn goed beschikbaar en de Td5 motor voldoet aan onze eisen. We moeten wel een 'jonge' vinden, want deze motoren hadden veel problemen tot bouwjaar 2000. Sinds 2002 voldoen ze ook aan Euro 3. We ontmoeten een Land Rover expert, die vlot een lijstje opsomt van onderdelen die we vooraf moeten vervangen om onderweg minder problemen te hebben. Het is lange lijst, met een motorrevisie, lagers, remsysteem en vering. "Je koopt een Land Rover met je buik, niet met je hoofd", "ze maken veel lawaai, de deuren sluiten zo slecht dat het binnen nat wordt als het regent" en "een LaRo is een gezinslid" zijn maar een paar van de uitspraken... We blijven op zoek, maar een goede Toyota vinden zou me beter uitkomen.
In Land Cruiser kringen heeft garage Marc Eyckens in Helchteren een goede naam. Ik besluit er eens te gaan vragen of ze misschien iemand kennen die een Land Cruiser 70, 80 of 100 voor een wereldreis te koop heeft. Ze blijken er twee te kennen. Eén met een handgeschakelde 80, maar zonder airco en één iemand met een volledig geprepareerde 100 met automaat en airco die niet meer gebruikt wordt:
En die iemand is de eerste eigenaar, die de auto kocht om ... veilig van huis naar werk en weer terug te rijden. Na ongeveer 5 jaar heeft hij iets anders gekocht en deze laten ombouwen voor expedities in woestijnzand. Maar het ontbreekt de man aan tijd: één trip naar een 4x4 terrein in Frankrijk en twee retourtjes Sahara zijn ermee gereden (in de afgelopen 7 jaar). Alles is al klaar: de storingsgevoelige automatische rijhoogteverstelling is al verwijderd, de sperren van de differentiëlen zijn vervangen, de vering achter is verzwaard, de grondspeling (rijhoogte) is verbeterd, gemonteerd zijn: andere velgen met grotere banden, voor en achter stevige bumpers met een lier en twee reservewielen, bodembescherming en er zit een extra (180 liter) tank in. Bijgeleverd zijn: een watertank, een koelkast, een (inmiddels kapotte) huis-batterij (voor de koelkast en zo), een hi-jack (een hoge krik), zandplaten, tafel en stoelen, BBQ en een paar kisten en dozen met losse spullen (recovery set, compressor, een luifel, enzovoorts). Het roofrack en de daktent (van een merk, dat wij niet willen) zijn elders verkocht. We worden het vlot eens: we gaan met dit exemplaar op reis.
Op de dag van de overdracht moet de auto gekeurd worden. Ingeschreven als 'lichte vracht' moet er dan ook een voor bedrijfswagens gebruikelijke weging worden gedaan. Daarvoor zet garage Eyckens een set andere, kleinere velgen en banden op de auto en monteert een wettelijk vereiste opstaande rand tussen het laadruim en de voorstoelen. De auto is verder helemaal leeg - geen reservewielen, geen roofrack, geen daktent. Tot mijn verbazing brengt deze auto al 2930 kilogram op de schaal! De maximaal toelaatbare massa is 3260 kilogram - we 'kunnen' dus nog 300 kilogram bijladen, maar dan mogen we zelf niet meer (legaal) mee!
Natuurlijk begint het met het bestuderen van wat er allemaal in en bij zit. De sperren worden door een compressor bediend en het electrische gedeelte is slecht aangelegd en één van de schakelaars is kapot. De auto zit overal vol met (rood) Sahara zand en er zijn sporen die erop wijzen dat de cabinevloer ooit onder water heeft gestaan. Het batterij management systeem is heel eenvoudig en heeft nooit goed kunnen werken, want de kapotte batterij moet met een hogere dan normale spanning worden geladen. Er zit een GPS tracking systeem waarmee de auto op afstand kan worden stilgelegd, er zit een CB radio in die je niet overal op de wereld mag gebruiken. Eigenlijk ben ik niet tevreden over alle achteraf geïnstalleerde electra en besluit overnieuw te beginnen. Grondig.
Samen met Marcel construeer ik een ladensysteem achterin. We bouwen daarvoor een kast van betonplex
(watervast multiplex hout) en gebruiken telescoop geleiders van het merk
Fulterer van 1,2 meter lang, die volledig kunnen worden uitgetrokken. Ze hebben ook een vergrendeling
in de gesloten stand. 
Op de laden stapelen we RAKO bakken, naar een idee van Peter Thuwis van verreweg.be. De bakken zijn qua maten telkens een veelvoud
van elkaar: twee kleinere bakken passen samen bovenop of naast een grotere. Dit bespaart ons vooraf
nadenken over de indeling van de laden, want die indeling kan door het anders stapelen eenvoudig worden
veranderd. De geleiders zijn belastbaar tot 180 kilogram per paar, maar alléén als ze verticaal worden
gemonteerd. Na enig nadenken en proberen besluiten we de ruimte onder de laden zó groot te maken dat het
laagste model RAKO bak er nog onder past. Die staan dan niet op geleiders, maar voor spullen die we niet
vaak nodig hebben (reserve onderdelen, gereedschap) is het een perfecte plek. (Uiteindelijk zou blijken
dat het vergrendel mechanisme van de geleiders van Fulterer véél te licht is voor deze toepassing. Binnen
een paar maanden was de vergrendeling afgebroken. Als je ook zo'n systeem overweegt, voorzie dan een
stevige vergrendeling op de laden zelf. En verzin iets om de laden half-open ook te kunnen vastzetten,
want we blijken lang niet altijd vlak te staan.)
Nadat de grote vormen (de kist met de laden) duidelijk zijn, is het tijd om de electra te herzien. Deze
Land Cruiser heeft twee batterijen, die parallel geschakeld zijn. We scheiden ze met een battery combiner
en vervangen ze beide: één startbatterij en één semi-tractie (met dikkere loodplaten, die beter tegen
diepontlading bestand is). Die laatste zal in de gaten worden gehouden door een battery monitor, die
een plaatsje binnenin vindt. Vervolgens installeren we totdantoe ontbrekende zekeringen en zagen een rond
gat in de wand tussen de motor en voetruimte van de passagier, waardoor we vinger-dikke kabels leggen.
Deze keer op een manier die doorslijten bijna onmogelijk maakt. Aan de achterkant, naast de laden, maken
we een schakelpaneel. 
We vervangen de Toyota stoelen door twee (gebruikte) Recaro stoelen, schroeven een nieuw roofrack vast en zetten daarop een daktent, en vertrekken voor een proefrit naar Portugal. In Frankrijk worden we op de snelwegen een paar keer geflitst, al is ons niet direct duidelijk waarom. We rijden amper 100 (en je mag er 130). Alleen het vrachtverkeer mag maar 90. Al rijdend beginnen we te rekenen... we wegen, met alle spullen erop, eraan en erin (voedsel/bier), waarschijnlijk zó veel, dat de gewichtssensoren in het wegdek ons als vrachtwagen zien! We zijn niet een klein beetje, maar véél te zwaar! Nog niet zo zwaar als de bepantserde auto's waarin Amerikaanse presidenten worden vervoerd, maar we lenen alvast de naam: 'The Beast'.
Teruggekomen van een geslaagde proefrit en een paar slapeloze nachten besluit ik dat de (dure) ARB
achterbumper en de extra brandstof tank gaan sneuvelen. Na de eerste weging bleek die tank helemaal vol
met 180 liter diesel (150 kilogram) omdat het overhevelingspompje een electrisch probleem had, de tank
zelf weegt 55 kilogram, de bumper met reservewielsteunen zo'n 190 kilo. Garage Eyckens haalt het er
allemaal af, plaatst een plastic bumper en hangt het reserve wiel weer onder de auto. Snel bouw ik nog
een batterij
lader in. Bijna volledig ingepakt voor de échte reis, met een volle diesel tank (maar zonder 60 liter
water) weegt 'The Beast' nu 3300 kilogram. We mogen zelf niet mee, maar dat doen we toch! We vervangen de
banden door splinternieuwe en als allerlaatste, op het nipperje, laat ik Eyckens de achtervering
vervangen door een lichtere soort. Ze vinden nog een lekke schokbreker, maar dan zijn we klaar voor de
zeereis!